De Vesting Naarden is één van de best bewaarde vestingsteden van Nederland. Het staat vol bijzondere gebouwen en unieke monumenten. Leer de Vesting Naarden beter kennen en lees elke maand de verhalen achter de gebouwen.
Maak deze maand kennis met: de Gele Loods Naarden en de Utrechtse Poort.
We starten een nieuwe online rubriek waarin we het bijzondere erfgoed van de Vesting uitlichten. En natuurlijk beginnen we met onze eigen loods! Deze loods werd in 1882 gebouwd als opslagplaats voor de Dienst der Genie. Sindsdien heeft het gebouw veel verschillende functies gehad, totdat het ruim 10 jaar geleden leeg kwam te staan. Monumentenbezit transformeerde de loods in 2021 tot bezoekerscentrum
De Gele Loods bevindt zich nog vrijwel volledig in zijn oorspronkelijke staat en is de enige militaire loods die nog over is in Naarden. In 1878 werden er schetsen gemaakt voor twee nieuwe loodsen in de Vesting, oorspronkelijk bedoeld als slaapplaatsen voor manschappen. In 1882 werd de Gele Loods gebouwd, voor ƒ 6180,-. Er waren toen zeven loodsen in de Vesting te vinden. Vanwege de prominente plek, naast de Utrechtse Poort, werd er architectonisch wat meer aandacht besteed aan deze loods. Dit verklaart waarschijnlijk ook waarom deze loods een kleur kreeg en de andere loodsen ‘gewoon’ zwart van kleur waren. Maar waarom is de Gele Loods eigenlijk geel?
In 2013 werd de loods gerestaureerd en werd er gekozen voor een gele kleur. De loods was toentertijd volledig wit geschilderd. In het kader van de restauratie heeft er een kleuronderzoek plaatsgevonden, waaruit de gele kleur van de loods bleek. Dit was een okergeel, enigszins zandsteenkleurig. Deze kleur werd ook op de kozijnen, dak- randen en windveren aangetroffen. De deuren en luiken waren van oorsprong groen, volgens het onderzoek. Dit gold waarschijnlijk ook voor de ramen. Tijdens het restauratieproces is voor de huidige, fellere, gele kleur gekozen en heeft men besloten de kozijnen en daklijsten wit te schilderen. De ramen, deuren en luiken werden wel weer groen.
Naast ons bezoekerscentrum vind je de Utrechtse Poort. De poort dankt haar naam aan de toegang die het gaf tot de stad vanuit de richting Utrecht. Deze poort is sinds 1994 een rijksmonument. Wanneer je voor het gebouw staat lees je links en rechts van de nis de muurankers die het bouwjaar 1877 vormen. Toen het gebouw opgeleverd werd, lag er een kraanbrug waar nu de vaste brug ligt.
Het symmetrische gebouw is een ontwerp van architect Jacobus van Lokhorst. De Utrechtse Poort is rijk versierd met een stadswapen (dubbele adelaar), sculpturen – die verwijzen naar de vestingbouw en het militaire bedrijf -, de staande leeuw met zwaard en pijlen (symbool van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden -, en op de torentjes bevinden zich plaquettes van koning Willem III en zijn echtgenote Sophia. In de torentjes zitten schietgaten. Het was tenslotte vroeger onderdeel van een verdedigingslinie van de stad. Het ornament bovenop de poort werd door Monumentenbezit recent gereconstrueerd. Het oude beeld was nog slechts te zien op oude prentbriefkaarten en tekeningen. De bronzen reconstructie werd in 2022 teruggeplaatst. Met het gereconstrueerde ornament heeft de poort weer de centrale bekroning zoals ooit bedoeld door de architect.