In de Vesting Naarden vind je bijzondere en unieke monumenten. In deze maandelijkse rubriek duiken we in de fascinerende verhalen achter twee historische gebouwen uit de vestingstad. Ditmaal richten we onze aandacht op de Promerskazerne en het Kantinegebouw.
Promerskazerne
De Promerskazerne aan het A. Dortmanplein is een van de 6 bastions van de Vesting Naarden. De in 1875-’77 gebouwde Promerskazerne bestaat uit twee gebouwen, gescheiden door een 5 meter brede tussengang.
Het monument werd gebouwd als onderdeel van een bredere versterking van de vesting om de militaire paraatheid te verhogen in een tijdperk waarin oorlogsdreiging steeds meer technologisch geavanceerd werd. Gedurende de late 19de en vroege 20ste eeuw diende de Promerskazerne als huisvesting voor infanteriesoldaten. De strategische locatie binnen de stervormige vesting maakte het een ideale plek voor troepen die snel gemobiliseerd moesten worden in geval van een aanval.
Naast de huisvesting van militairen diende het gebouw ook als hospitaal, opslagplaats voor wapens en militaire uitrusting. De rechterhelft van het gebouw was een militair hospitaal. Er was plek voor 82 zieken en 9 ziekenoppassers. In het achtergebouw zaten allerlei lokalen voor de verzorging en met plek voor: het bereiden van medicijnen, magazijnen voor geneesmiddelen en een apotheek. Ook waren er magazijnen voor munitie en buskruit, met een capaciteit van zo’n 304 ton.
Met de wereldoorlogen kreeg de kazerne opnieuw een militaire functie. Tijdens de Eerste Wereldoorlog, hoewel Nederland neutraal bleef, werden de vestingwerken van Naarden gemobiliseerd als voorzorgsmaatregel. De Promerskazerne was in deze periode een druk centrum van militaire activiteit, met honderden soldaten die hier tijdelijk verbleven. De kazerne bevat onderkomens voor ca. 13 officieren, 30 onderofficieren, en 376 manschappen. In de Tweede Wereldoorlog werd de kazerne kortstondig gebruikt door de Duitse bezetters. Na de oorlog verloor de kazerne geleidelijk haar militaire functie met de demilitarisering van de vestingwerken.
Erna werd de kazerne tijdelijk gebruikt als onderdak voor vluchtelingen en later als opslagruimte voor de gemeente. Na een restauratiebeurt werd het gebouw opnieuw ingericht, zodat het gebruikt kon worden als kantoorruimte.
Kantinegebouw
Het Kantinegebouw werd actief gebruikt door militairen in de 19de eeuw. Er was behoefte aan een sociale en recreatieve ruimte voor de militairen. Daarom werd in 1880 het Kantinegebouw gerealiseerd. Het bevatte een ontspanningszaal, een biljartzaal en een keuken. Gedurende de late 19de en vroege 20ste eeuw was het Kantinegebouw een levendige ontmoetingsplaats.
Men begon reeds enkele jaren na de oplevering wijzigingen door te voeren en ging daar mee door tot in de jaren tachtig van de twintigste eeuw. De veranderingen waren echter beperkt. Het kantinegebouw heeft daardoor, in grote lijnen, nog altijd zijn oorspronkelijke indeling.
In 2017 werd het gebouw gerestaureerd door eigenaar Monumentenbezit. Om goed zicht te krijgen op de staat van het interieur en eventuele oorspronkelijke elementen die zich daar nog in bevinden, werd het hele gebouw aan de binnenzijde eerst zorgvuldig gestript. Hierbij kwamen nog een aantal verrassende onderdelen tevoorschijn zoals een gedecoreerd riet-stuc plafond en verschillende beschilderingen van de wand. Het plafond werd naar oorspronkelijke staat gerestaureerd.
Sindsdien is het Kantinegebouw een levendig centrum voor cultuur en de evenementen van Podium de Mess.